کود آهن چیست؟ آشنایی اولیه با کود آهن

مقدمه

از آنجائيكه گياهان غذاي اصلي جانوران مي باشند و جانوران و گياهان غذاي اصلي انسانها مي باشند، فقر آهن گياهان، تاثير خود را در عملكرد تغذيه جانوران و بالطبع آن انسانها نيز به شدت نشان مي دهد.آهن از عناصر ضروري براي رشد و سلامتي بدن انسانها مي باشد و بهترين راه تامين آهن مورد نياز انسانها از طريق تغذيه گوشت جانوران و منابع گياهي است كه غني از آهن بوده باشند. به عنوان مثال گندم و برنجي كه آهن مورد نيازشان به مقدار كافي در طول دوره رشد تامين شده باشد، بهترين منبع براي تامين آهن مورد نياز انسانها مي باشد.

خوب است بدانید

متاسفانه به علت عدم تامين آهن مورد نياز گياهان و جانوران، غالب جامعه انساني مخصوصا كودكان شيرخوار و دختران در سن رشد، مجبور به استفاده از شربت هاي آهن مي باشند كه اين روش تامين آهن بهيچ وجه قابل مقايسه با روش هاي طبيعي كه همانا تغذيه با منابع گياهي و جانوري كه غني از آهن بوده باشند، نيست.

ضرورت تامین آهن

ضرورت تامين آهن براي كشت و زرع از ساليان بسيار قبل براي بشر مشخص شده بود. با گذشت زمان و پيشرفت علم، مكانيسم هاي جذب آهن در گياهان مورد بررسي دقيق قرار گرفت و اختلاف و تمايز منابع تامين كننده آهن براي بشر نيز مشخص و آشكار شد. به عنوان مثال مي توان به موارد زير اشاره كرد كه كشاورزان براي تامين آهن دراختيار گياه قرار مي داده و ميدهند:
– كوبيدن ميخ به تنه گياهان
– ريختن براده آهن و ضايعات تراشكاري هاي آهن پاي درخت
– اضافه كردن پودر هاي سنگ معدني آهن مانند هماتيت و مگنتيت به خاك
– استفاده از سولفات آهن به عنوان كود
بر اساس نتايج حاصل ازسالها تحقيق، در حال حاضر اين امر اثبات شده است ماداميكه آهن بصورت محلول در آب باشد مي تواند به عنوان كود، تامين كننده آهن مورد نياز گياهان بوده و مورد مصرف گياهان قرار گيرد. كلاته كردن آهن كه همان تهيه كمپلكس هاي آلي آهن از تركيب آهن با عوامل كلاته كننده آلي است،بهترين و اقتصادي ترين روش محلول نگه داشتن عنصر آهن در محيط هاي قليائي مي باشد و لذا با توجه به خاك هاي ايران و قليائي بودن آن، استفاده از كلات هاي آلي آهن در كشاورزي امري ضروري بوده و به عبارتي تنها منبع تامين كننده آهن مورد نياز گياهان به حساب مي آيد.

اثرات فقر آهن

يكي از مشكلات فراروي بخش كشاورزي در كشورهاي كمتر توسعه يافته، توليد محصولات با راندمان پائين و كيفيت كم مي باشد. فقر آهن برخي از محصولات توليدي در بخش كشاورزي اثرات مستقيمي در بخش بهداشت و درمان دارد. به عنوان نمونه مي توان به گندم و برنج توليد ايران اشاره كرد كه عموما فقير از نظر آهن مي باشند در صورتيكه اغلب محصولات وارداتي عموما غني از ميكروالمنت ها مي باشند چرا كه توجه به اهميت آهن در كشورهاي توسعه يافته، سالهاست كه مورد عنايت جدي قرار گرفته است. يكي از راههاي حل اين مشكل توليد محصولات با راندمان بالا و كيفيت مناسب با ترغيب و تشويق كشاورزان به استفاده از ميكروالمنت ها يا عناصر ريز مغذي و مخصوصا كود آهن با ترويج كودهاي ارزان قيمت و با كارآئي بالا ، مي باشد.
مهمترين عوامل كلاته كننده آهن كه در حال حاضر به مقدار زيادي بكار گرفته مي شوند، بنيانهاي آلي مي باشند كه نمك آهن اين تركيبات به عنوان كود EDDHA و HEEDTA، EDTA، DTPA ،NTA مورد مصرف قرار مي گيرند.