اسیدهای مفید و کاربردی در کشاورزی

به طور کلی برای ارتقاء شرایط خاکی جهت افزایش عملکرد محصولات، گذشته از کاربرد انواع کودهای شیمیایی، استفاده از انواع اسید نیز توصیه می شود که به حفظ تعادل pH خاک کمک کرده و گاها می تواند در کنترل برخی عوامل بیماریزا نقش داشته باشد. در این مقاله هدف بر آن است تا به معرفی و چگونگی مصرف برخی اسیدهای پر کاربرد در خاک کشاورزی پرداخته شود.

فهرست مقاله

اسید سولفوریک

از این اسید قوی برای اصلاح pH خاک استفاده می شود که منجر به بهبود امکان جذب عناصر غذایی در خاک می شود. کاربرد اسید سولفوریک در خاکهای آهکی باعث تشکیل سولفات کلسیم شده که در شرایط سدیمی، کلسیم توسط سدیم جایگزین و  سولفات سدیم را تشکیل میدهد، این ترکیب محلول در آب بوده که با دو مرحله آبیاری سنگین شسته شده و به سمت خاک زیر سطحی نفوذ می کند. خسارت ناشی از شوری در شرایط خاکهای سدیمی با این روش تا حد زیادی کاهش می یابد.  بطور کلی فواید استفاده از اسید سولفوریک در کشاورزی به شرح زیر می باشد:

  1. کاهش PH خاک و آب و بالا رفتن جذب عناصر توسط گیاه
  2. بهبود نفوذ پذیری خاک آهکی
  3. از بین بردن اثرات سوء مربوط به آهک خاک و بالا بردن جذب مواد غذایی
  4. کاهش اثرات سوء بی کربنات موجود در آب آبیاری و خاک

بهترین زمان برای استفاده از اسید سولفوریک در خاک در فصل خواب گیاه یعنی زمستان می باشد. بیشترین مورد مصرف اسید سولفوریک نیز جهت اصلاح خاکهای شور و قلیایی باغات پسته می باشد. در واقع، با توجه به pH بالا و آهکی بودن خاک باغات پسته و اینکه در غالب موارد در خاک این باغات مشکل شوری وجود دارد، کاربرد اسید سولفوریک به جهت بهبود شرایط خاکی در این باغات رایج می باشد.

اسیدهای مفید و کاربردی در کشاورزی - اسید سولفوریک

انفوریک اسید

از دیگر ترکیبات اسیدی که در خاک می تواند به عنوان اصلاح کننده استفاده شود، ترکیب جدیدی به نام انفوریک اسید می باشد که از اختلاط اسید سولفوریک با نیتروژن در شرایط آزمایشگاهی به دست می آید. یکی از مزایای استفاده از این ترکیب، کم خطر بودن آن است، بنابراین در فصول مختلف زراعی و باغبانی قابل استفاده می باشد. pH این اسید زیر یک بوده ولی اگر روی دست بریزد باعث ایجاد سوختگی نخواهد شد. با توجه به نوع شرایط کشت، کاربرد انفوریک اسید به مقدار 30 تا 40 لیتر در هکتار توصیه می شود. گوگردی که در این اسید وجود دارد به شکل سولفات بوده که در این صورت می تواند با کلسیم موجود در خاکهای آهکی واکنش داده و اثر آهک را خنثی کند. کلسیم از این طریق می تواند توسط گیاه مورد استفاده قرار بگیرد و در شرایط سدیمی بودن خاک، سدیم با سولفات واکنش داده و تشکیل سولفات سدیم را می دهد که بسیار محلول بوده و با آبیاری از منطقه ریشه شسته می شود و خطر شوری را برطرف می کند. به طور کلی می توان گفت با مصرف انفوریک اسید در قالب برنامه غذایی، می توان در جهت بهبود شرایط خاک از لحاظ شیمیایی و تغذیه ای اقدام کرد. از دیگر مزایای استفاده از این اسید نیتروژن و گوگرد موجود در آن بوده که برای گیاه نقش تغذیه ای داشته و در سنتز اسیدهای آمینه گیاهی موثر خواهد بود. این اسید را میتوان در تمامی فصول در مزرعه و باغ مورد استفاده قرار داد.

اسید فسفریک

فسفریک اسید به عنوان یک منبع فسفره می تواند در زراعت، باغبانی، کشت گندم، جو، سیب زمینی، خیار و گیاهان زینتی در اختیار گیاه قرار بگیرد. استفاده از این اسید در خاک ضمن بهبود شرایط خاکی از لحاظ تعدیل pH، عملکرد محصول را نیز با تامین فسفر مورد نیاز گیاه بهبود میبخشد. بسته به نوع شرایط کشت، مقدار تقریبی مصرف اسید فسفریک حدود 30 تا 45 لیتر در هکتار می باشد. از جمله مزایای این کود، این است که به دلیل عدم داشتن خاصیت سوزندگی، به راحتی قابل مصرف است. نسبت به سایر کودهای فسفره قابلیت جذب بالاتری دارد که از این طریق بهتر می تواند در ریشه زایی نقش ایفا کند. با توجه به نقش ویژه این اسید به عنوان یک منبع فسفره و اهمیتی که این عنصر در ریشه زایی در گیاه دارد، بهترین زمان مصرف آن فصل بهار می باشد. در واقع استفاده از اسید فسفریک در اولین آبیاری فصل بهار یکی از بهترین شیوه های مدیریتی در باغ محسوب میشود و برای محصولات زراعی نیز کاربرد آن پس از سبز شدن گیاه و یا دو هفته پس از نشا کاری می تواند نقش قابل توجهی در ریشه زایی داشته باشد.

اسیدهای مفید و کاربردی در کشاورزی - اسید فسفریک

هیومیک اسید

کاربرد هیومیک اسید در خاک به عنوان یک کود آلی، اثرات اصلاح کننده و مثبت متعددی دارد از جمله اصلاح بافت خاک، افزایش ظرفیت نگهداری آب و عناصر غذایی در خاک، افزایش سطح جذب آب و عناصر غذایی از خاک با تقویت سیستم ریشه ای گیاه، بهبود وضعیت ساختمان خاک و نفوذپذیری هر چه بهتر ریشه در خاک و همچنین افزایش میکروارگانیزمهای مفید خاکزی. بهترین زمان برای استفاده از اسید هیومیک در خاک بسته به هدف متفاوت می باشد. در ابتدای فصل رشد با هدف تقویت سیستم ریشه ای و در طول فصل رشد با هدف جذب بهتر عناصر غذایی از خاک، می تواند مورد استفاده قرار بگیرد. به طور کلی در طول فصل رشد  میتوان دو الی چهار مرتبه از این اسید در خاک به مقدار 5  الی 6 کیلوگرم اسید هیومیک پودری و 10 لیتر در هکتار اسید هیومیک مایع به همراه آب آبیاری استفاده کرد.

اسید نیتریک

این اسید، یک اسید معدنی قوی بوده که برای سنتز کودهای نیتراته از آن استفاده می شود. با مصرف اسید نیتریک در خاک علاوه بر تعدیل pH خاک، عنصر نیتروژن که برای رشد گیاه ضروری می باشد نیز تامین و در اختیار گیاه قرار می گیرد. از معایب این اسید خاصیت خورندگی بسیار بالای آن است که به این ترتیب هنگام استفاده از آن باید احتیاط لازم صورت بگیرد. این اسید بیشتر در گلخانه برای کاهش pH آب و خاک استفاده می شود. در شرایط فقر نیتروژن در خاک، استفاده از اسید نیتریک رقیق شده در دو مرحله به غلظت 10 در 1000 در زمینهای کشاورزی، سبب بالارفتن بازدهی و کیفیت محصولات می شود. همچنین این اسید سبرای رفع گرفتگی رسوبات سیستم آبیاری نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

اسیدهای مفید و کاربردی در کشاورزی - نقش اسید نیتریک در کشاورزی

سخن پایانی

ما در این مقاله بطور کامل در خصوص اسیدهای مفید و کاربردی در کشاورزی مطلب ارائه نمودیم. اگر میخواهید در خصوص نقش عناصر غذایی در تغذیه مرکبات بیشتر بدانید و یا بطور کلی میخواهید در مورد اهمیت تغذیه گیاهی، اطلاعاتی کسب نمایید، به مقالات مربوطه مراجعه نمایید. شما می‌توانید با مراجعه به صفحه مقالات، اطلاعات مفیدی در حوزه کشاورزی کسب نمایید. 

اگر در اطرافتان گل و گیاهی دارید و یا صاحب زمین کشاورزی یا باغی هستید، خوب است بدانید که کمبود آهن پس از کمبود روی بالاترین درصد را در بین درختان مرکبات به خود اختصاص داده و توصیه می شود جهت تامین مقادیر کافی از این عناصر، کودهای شیمیایی آهن دار و همچنین کودهای حاوی عناصر ریز مغذی بکار گرفته شوند. همچنین در سایر درختان و همچنین گل و گیاه، کمبود آهن یکی از مشکلات شایع می باشد. شما میتوانید با مراجعه به فروشگاه سایت، نسبت به خرید محصولات مورد نیاز خود، اقدام نمایید.

سبد خرید
  • No products in the cart.
0